Verslag vergadering Adviesraad Sociaal Domein Goeree-Overflakkee d.d. 29 oktober 2024

1. Opening       

De vergadering wordt geopend om 19.30 uur met een hartelijk welkom aan de adviesraadleden, de gastspreker en de gasten. Daan en Edward hebben zich afgemeld, Dennis komt wat later

2. Vaststelling agenda

De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.

3. Mededelingen

Er zijn geen mededelingen.

4. Gastsprekers

Wijzigingen in de Wmo-verordening

Mevrouw Groen geeft een toelichting op de wijzigingen die de gemeente doorvoert in de Wmo-verordening. Voordat de nieuwe verordening aan de gemeenteraad wordt voorgelegd, zal de gemeente de ASDGO om advies vragen. De voorgestelde wijzigingen zijn opgenomen in een was/wordt-tabel. Deze is reeds toegezonden.

• In artikel 1 wordt de definitie “waakvlam” toegevoegd. Dit product wordt sinds 2023 ingekocht om een vinger aan de pols te houden nadat zorg is afgeschaald, maar nog niet helemaal gestopt.
• In artikel 9 wordt de “bedoeling van de Wmo” tekstueel aangepast, omdat het begrip “beperkingen” niet eenduidig werd gehanteerd. Het artikel is in 2023 ook gewijzigd. De ASDGO heeft toen vragen gesteld over het begrip.
• In artikel 12 worden de kosten in het kader van het pgb verduidelijkt door de toevoeging “op jaarbasis”.
• Om jongeren meer gebruik te laten maken van respijtzorg en de waakvlam wordt in artikel 14 de eigen bijdrage voor deze voorzieningen voor minderjarigen geschrapt.
• Over “gebruikelijke hulp” is een bezwaar ingediend. Hiervoor zal de gemeente waarschijnlijk nog een wijziging moeten doorvoeren in de verordening. 

Wijziging Wmo-beleidsregels

De beleidsregels worden vastgesteld door het college en hoeven niet ter advisering worden voorgelegd aan de ASDGO. Mevrouw Groen meldt ter informatie wat er wordt gewijzigd.

• De groepsgrootte bij dagbesteding wordt geschrapt, omdat dit onderdeel is van de inkoopafspraken.
• Het normenkader huishoudelijke ondersteuning wordt verduidelijkt. Vanwege personeelstekort moesten mensen lang wachten op huishoudelijke hulp. Door scherper te indiceren wordt de schaarse capaciteit beter verdeeld.
• De robot stofzuiger wordt toegevoegd aan de lijst van algemeen gebruikelijke voorzieningen. Per geval wordt gekeken of het mogelijk is om deze te gebruiken.
• De beleidsregels voor logeerzorg worden geactualiseerd nu de pilot structureel is gemaakt per 1 januari 2024.
• Voorheen was logeerzorg gekoppeld aan dagbesteding. Met het nieuwe inkoopcontract is dit één product geworden.
• De regels voor collectief vervoer (Regiotaxi) worden verduidelijkt in relatie tot de voorliggende voorzieningen.

De heer IJtsma en mevrouw Groenendijk merken op dat het vreemd is dat iemand geen gebruik mag maken van de Regiotaxi als hij een partner met een rijbewijs heeft. Uitgelegd wordt dat dit geen regel is, maar dat wel altijd eerst wordt gekeken wat het netwerk kan opvangen. Pas als er niemand is die kan rijden, kan een beroep worden gedaan op een Wmo-voorziening. Dit is echter maatwerk.

Marjolein merkt op dat het niet altijd meevalt om zoiets te regelen bij de gemeente.

Op de vraag hoe de gemeente nog scherper gaat kijken bij de indicering, legt mevrouw Groen uit dat er (nog) meer gekeken wordt naar de eigen kracht en het netwerk. Volgens zorgaanbieders indiceert de gemeente te veel. Vorig jaar heeft de gemeente door schaarste aan personeel minder geïndiceerd. Dat bleek goed uit te pakken en is daarom doorgezet. Terug naar de oude situatie lukt ook niet meer. De schaarste zal alleen maar groter worden door vergrijzing en arbeidsmarktkrapte. Scherper indiceren is dus essentieel, ook met het ravijnjaar 2026 in het vooruitzicht.

De heer IJtsma vraagt of de gemeente er rekening mee houdt dat mensen die minder hulp krijgen zelf een zwaardere belasting krijgen en daardoor minder goed functioneren. Mevrouw Groen antwoordt dat de gemeente de situatie individueel beoordeelt. Er wordt altijd een inschatting gemaakt van wat iemand aankan, maar indien nodig krijgt men een ruimere indicatie.

Gevraagd wordt of de toetreding tot de Wmo ook ingewikkelder wordt, bijvoorbeeld als iemand vermogen heeft. Mevrouw Groen antwoordt dat dit wettelijk gezien niet is toegestaan. De gemeente kan mensen er wel op wijzen dat het ook mogelijk is om zelf huishoudelijke hulp in te huren. Vanaf 2026 wordt de eigen bijdrage waarschijnlijk wel weer inkomens- en vermogensafhankelijk.

Normaliseren van de Jeugdwet, Hervormingsagenda Jeugd en consequenties voor Goeree-Overflakkee

Wethouder Bruggeman geeft een toelichting op de Jeugdwet en de Hervormingsagenda Jeugd. Sinds dit jaar heeft hij onderwijs in zijn portefeuille, vanwege de overlap tussen jeugdzorg en onderwijs.

Hervormingsagenda Jeugd

Sinds de decentralisatie in 2015 zijn de kosten voor jeugdzorg sterk gestegen en is het aantal jongeren in zorg enorm toegenomen. Daardoor zijn de wachtlijsten enorm lang geworden en is ook het aantal zorgaanbieders toegenomen. Dit alles leidt tot een onhoudbare situatie en dient hervormd te worden. De gemeente heeft tot 2028 de tijd om het stelsel te verbeteren en betaalbaar te krijgen. Een van de aspecten is zorg dichter bij de mensen brengen. Voor regio Rijnmond zijn 51 maatregelen geformuleerd om dit alles te bereiken. Met de wijzigingen hoopt de regio 1 miljard te bezuinigen.

In tegenstelling tot veel andere regio’s kwam Goeree-Overflakkee tot nu toe altijd redelijk uit met het budget voor het sociaal domein. Gemeenten die geld tekortkomen, zijn jarenlang gecompenseerd door het Rijk, maar moeten wel flink gaan bezuinigen.

De jeugdhulp op Goeree-Overflakkee bestaat uit:

• preventieve hulp;
• lokale jeugdhulp (door de gemeente ingekocht);
• specialistische jeugdhulp (gezamenlijke inkoop binnen GR Rijnmond (GRJR));
• hoog-complexe zorg (door VNG ingekocht).

Huisartsen verwijzen al snel door naar specialistische jeugdzorg, terwijl dat niet altijd nodig is. Het gevolg hiervan is dat jongeren lang op een wachtlijst staan en dat de zorg uiteindelijk niet geschikt voor hen is. Op Goeree-Overflakkee wordt doorverwezen via het zorgdomein. Daarin heeft de gemeente een knop ‘Team Jeugd en Gezin’ toegevoegd, zodat de huisartsen eenvoudig daar naar kunnen doorverwijzen. Vaak kunnen de problemen via die route goed opgepakt worden. De gemeente zet ook de praktijkondersteuner Jeugd in via de huisartsenpraktijken. Deze kent het aanbod voor jeugdzorg goed en verwijst dus beter door.

Aan preventie besteedt de gemeente 2,6 miljoen per jaar. Het uitgangspunt is dat jongeren een kansrijke omgeving worden geboden met uitdagende activiteiten. Zo hoopt de gemeente te voorkomen dat ze in de problemen komen.

Goeree-Overflakkee heeft relatief weinig jongeren in specialistische jeugdzorg (1,3% versus 4% in Rotterdam), maar krijgt wel dezelfde taakstelling van de gemeente opgelegd. Dat is lastig, want er blijft altijd een groep jongeren die specialistische jeugdzorg nodig heeft. Op de vraag hoe de gemeente aan zo’n laag percentage komt, antwoordt de wethouder dat het Team Jeugd en Gezin snel kiest om lokale zorg in te zetten. Andere gemeenten verwijzen vaak door uit handelingsverlegenheid. Goeree-Overflakkee geeft meer geld uit aan lokale jeugdzorg dan andere gemeenten en minder aan regionale/specialistische zorg. Er is natuurlijk verschil in populatie met bijvoorbeeld Rotterdam, maar het is ook een bewuste ombuiging geweest naar eenvoudiger zorg, dicht bij huis. Ook wordt vaker intensieve casusregie ingezet, waarbij gezins breed wordt onderzocht wat er mis is.

Maggy vraagt of de succes- en faalfactoren van de verschillende gemeenten worden geëvalueerd. De wethouder antwoordt dat de indicatoren met elkaar vergeleken zijn. Gemeenten hebben hun toegang en de achterliggende voorzieningen echter verschillend georganiseerd, dus het blijft lastig om te vergelijken.

Op de vraag naar de grootste oorzaak van de (landelijke) kostentoename, antwoordt de heer Van Nimwegen dat de vraag naar jeugdzorg enorm is toegenomen, terwijl men er niet van overtuigd is dat de problemen zo veel groter zijn geworden. Daarom is het nodig om te normaliseren: niet alles is jeugdzorg. Sommige problemen kunnen gewoon in het netwerk of op school worden opgelost. De wethouder voegt eraan toe dat ook de tarieven fors zijn gestegen en dat er duurdere trajecten worden ingezet, wat de kosten verhoogt.

Petra vraagt of de vraag naar dure zorg niet groter wordt, doordat er te lang wordt getobd in het preventieve/lokale zorgtraject. De wethouder antwoordt dat dit een risico kan zijn, maar dat de gemeentemedewerkers daar goed op getraind worden.

Richtlijnen voor jeugdhulp nieuwe stijl

De ASDGO heeft een advies opgesteld over het normaliseren van problemen. De gemeente wil daarover een maatschappelijke dialoog starten. Nu vinden mensen dat ze recht hebben op allerlei zaken, terwijl sommige dingen gewoon bij het leven horen. Peter benadrukt dat de jeugd niet veranderd is, maar alleen de context waarbinnen ze opgroeien. Hij vraagt of er wel eens naar onderzoeken uit het verleden wordt gekeken. De wethouder antwoordt dat dit gebeurt, maar dat de huidige situatie zich moeilijk laat vergelijken met die van 10 of 20 jaar geleden.

• De jeugdhulpplicht  moet scherper geduid en afgebakend worden. Niet voor elk probleem hoeft jeugdhulp te worden ingezet. Geen jeugdhulp betekent overigens niet dat het kind niet geholpen hoeft te worden.
• De problemen moeten meer in de context van het gezin worden opgepakt. In IZA, GALA, Jeugdwet wordt gesteld dat niet naar één individu moet worden gekeken, maar ook naar de omgeving.
• Jongeren en hun gezinnen in de meest kwetsbare situaties heeft de gemeente in het vizier en kunnen blijven rekenen op een integrale aanpak.
• De gemeente zou graag samen brainstormen over de veranderingen die nodig zijn in de jeugdzorg. De Werkgroep Jeugd heeft ook goed contact met de gemeente.
• Maggy vraagt zich af wanneer de rek eruit is, omdat de gemeente de zorg niet naar preventieve veld kan blijven verplaatsen. De wethouder denkt dat de rek er nog lang niet uit is. Er is jarenlang op dezelfde manier gewerkt, zonder de effecten goed te onderzoeken. Onlangs is gebleken dat 13- en 14-jarigen helemaal niet zitten te wachten op informatie van onderwijs en de overheid. Kennis over gezond opgroeien moet al veel eerder worden aangereikt, omdat ze er dan nog ontvankelijk voor zijn. Jongeren van 13 of 14 jaar hebben meer baat bij talentontwikkeling en een positieve benadering.

5. Verslag ASDGO d.d. 17 september 2024

Het verslag d.d. 17 september 2024 wordt ongewijzigd vastgesteld.

6. Verslag DB d.d. 14 oktober 2024

Het verslag d.d. 14 oktober 2024 wordt voor kennisgeving aangenomen.

7. Verslag TO d.d. 16 oktober 2024

Het verslag d.d. 16 oktober 2024 wordt voor kennisgeving aangenomen.

8. In- en uitgaande post

Geen bijzonderheden.

9. Werkbezoeken 2024

Diverse leden waren aanwezig bij GO Werkt op 22 oktober 
Het was een interessant werkbezoek.
28 november 15.30 uur: Dorp van Morgen in Achthuizen.

10. Jaarverslag 2024

De voorzitter zal een opzet doen voor het jaarverslag 2024.

11. Jaarplan 2025

Het jaarplan 2025 wordt volgende keer besproken. Alle leden worden verzocht om een aantal speerpunten te bedenken.

12. Begroting 2025

De nieuwe bedragen voor 2025 zouden al bekend moeten zijn. In 2025 zal gewerkt worden met vaste vergoedingen per ASDGO-lid, zoals in de vorige vergadering is afgesproken.

13. Monitorings- en planningsdocument, versie 28 oktober 2024

De aanpak verslavingsproblematiek is rondgestuurd. Iedereen wordt verzocht om er commentaar bij te geven. Rien en Maggy zullen een opzet maken voor het advies, Dennis en Marjolein zullen het aanvullen. Het lukt niet om het advies voor 5 november op te leveren, zoals gevraagd. In de volgende ASDGO-vergadering wordt het advies ter bespreking geagendeerd. Petra zal Eric Godrie melden dat het advies op 3 december gereed is.

14. Afroming sociaal domein

Het ongevraagde advies dat Maggy heeft opgesteld, wordt in het besloten deel besproken.

15. Nieuwsbrief december 2024

Er komt te weinig kopij binnen voor de nieuwsbrief. Afgesproken wordt dat Elske een artikel schrijft over haar eerste jaar in de ASDGO met als doel nieuwe leden te trekken. Uiterlijk 28 november moet de kopij voor de nieuwsbrief worden aangeleverd.

16. Nieuws vanuit de werkgroepen

Er is geen nieuws te melden.

17. Rondvraag

Dennis had begrepen dat scholen worden gekort op het budget dat zij gebruiken om kinderen te laten deelnemen aan activiteiten zonder dat de vrijwillige bijdrage is betaald en vraagt of hier iets over bekend is. De voorzitter heeft hier niets meer over gehoord. Hij begreep dat scholen altijd wel bijspringen als een kind geen bijdrage kan betalen. Volgens Maggy lijkt het probleem meer dat ouders de juiste weg niet vinden, want zij kunnen een bijdrage bij de gemeente aanvragen als ze de ouderbijdrage niet kunnen betalen. De voorzitter heeft nog geen signalen gehoord. Indien nodig kan de ASDGO een ongevraagd advies hierover opstellen.

18. Sluiting

De vergadering wordt om 21.37 uur beëindigd.

Aanwezig; Rien van der Boom (voorzitter), Wim van Veen, Elske Vermeij, Petra de Blok, Dennis Graute, Peter Goedhart, Marjolein Erwich, John Waterman, Maggy van Kolck, Ingrid Wendt (verslag)

Aanwezig als gast: Wethouder dhr. B.J. Bruggeman,  Claudia Groen, Johan van Nimwegen (gemeente),  Gerrit IJtsma, Märy Groenendijk (PGGO)

Afwezig met kennisgeving: Daan Moerkerk, Edward van Gilst