Verslag vergadering Adviesraad Sociaal Domein Goeree-Overflakkee d.d. 14 mei 2024

1. Opening

De vergadering wordt geopend om 19.30 uur met een hartelijk welkom aan de adviesraadleden, de gastspreker en de gasten. Daan en Elske hebben zich afgemeld. Maggy is afwezig, omdat zij geen gelegenheid had om vanuit Rome in te loggen. 

2. Vaststelling agenda

De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.

3. Mededelingen

PGGO had gemaild dat men de vergadering wilde bijwonen om te horen hoe het Reizigersoverleg is verlopen. Teruggekoppeld is dat Daan de contactpersoon is voor het Reizigersoverleg, maar vanavond niet aanwezig is.

4. Gastspreker: De Goede Nieuwe Tijd

Marlies de Kraauw is programmamanager Toekomstbestendig Leven van gemeente Goeree-Overflakkee. De Goede Nieuwe Tijd is een actieprogramma om elkaar voor te bereiden op een ouder wordende maatschappij. De dubbele vergrijzing (meer 65-plussers die niet meer werken én meer 80-plussers die verzorging nodig hebben) is een demografische uitdaging. In de regio, bestaande uit de Zuid-Hollandse eilanden en de BAR-gemeenten wordt daarom een gezamenlijk programma opgesteld. In de regio piekt de vergrijzing in 2034, op Goeree-Overflakkee zelfs al eerder, in 2030. Daarna blijft de situatie stabiel.

In een ouder wordende samenleving nemen de medische en sociale zorgvraag toe: door ouderdomsklachten en dementie, maar ook doordat mensen minder eigen regie hebben, of kampen met eenzaamheid. De veerkracht van de hele samenleving neemt af. Daarbij komt dat het arbeidspotentieel kleiner wordt. Er zijn na 2030 6% tot 10% minder arbeidskrachten. De capaciteit van de huisartsenzorg wordt een knelpunt en specifiek voor de Zuid-Hollandse eilanden is dat jongeren wegtrekken om te gaan studeren en werken. Zonder iets te doen, wordt een stijging van 74% verwacht voor verpleging en verzorging. Dat vraagt om extra verpleeghuisplaatsen en andere voorzieningen.

Een van de oplossing is Volledig Pakket Thuis, VPT, waarbij alle verpleegzorg aan huis wordt aangeboden. Het vereist veel voorbereiding en samenwerking tussen allerlei zorgpartijen om VPT mogelijk te maken. Aan deze transformatie wordt nu hard gewerkt. St. Paulina.nu is in 2019 al gestart om organisaties bij elkaar te halen en samenwerking te realiseren tussen St. ZIJN, Curamare, gemeente, Oostwest Wonen, huisartsen en apotheken. In totaal hebben circa 20 organisaties een samenwerkingsconvenant ondertekend. Er is een domein-overstijgende aanpak nodig om de zorg betaalbaar, bereikbaar en toegankelijk te houden.

Het programma De Goede Nieuwe Tijd heeft vier hoofddoelen: gezond en vitaal ouder worden, verbeteren van de kwaliteit van wonen, welzijn en zorg, behouden van voldoende professionals om de zorg te verlenen. Er zijn vijf werkgroepen ingericht, waaraan alle deelnemende organisaties mensen voor leveren.

De gemeente wilde als eerste het netwerk in de verschillende kernen versterken. Hiervoor heeft zij de professionals samengebracht. Hoewel de eerste reactie was dat men elkaar al kent, bleek dat er nog nauwelijks wordt samengewerkt en dat men van elkaar niet goed weet wat men doet. Vanuit het programma zijn daarom netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Verder zijn er tien professionals getraind door het IPH, Instituut voor Positieve Gezondheid. Ook het Dorp van Morgen in Achthuizen is het resultaat van het programma. Er is een signaleringskaart opgesteld, op basis waarvan men kan inschatten dat zaken niet goed gaan en wanneer St. ZIJN ingezet kan worden. Van de signaleringskaart wordt veel gebruikgemaakt. Ook is er een bewustwordingscampagne opgezet, bedacht op Goeree-Overflakkee, maar nu opgeschaald naar de regio.

Naar aanleiding van de column van de voorzitter van de ASDGO, realiseerde Marlies de Krauw hoe zwaar het wooncomponent weegt voor mensen. De gemeente kan niet zorgen voor passende woningen, maar kan wel meer aandacht hebben voor het feit dat mensen zelf kiezen of ze thuis willen blijven wonen of willen verhuizen. Men moet echter voorbereid zijn: wie te lang wacht, is niet verzekerd van goede zorg op hogere leeftijd.

De gemeente hoopt komende maanden meerjarige financiering voor het programma te krijgen, want er is nog geen sluitende begroting.

Vragen vanuit de commissie

Peter merkt op dat Zuidwester niet bij de samenwerkingspartijen stond. Marlies antwoordt dat Zuidwester en Pameijer wel betrokken zijn bij het programma.

Rien vraagt of er wordt nagedacht over hoe wordt ingespeeld op de toenemende zorgvraag. Marlies antwoordt dat landelijk de gedachtegang is dat er meer bij de samenleving komt te liggen. Een deel van de huidige zorg moeten mantelzorgers gaan doen. Het idee is: eerst zelf, dan samen en daarna pas door een zorgmedewerker laten doen.

Rien ziet daar wel wat knelpunten. Voor ouderen is het een zware belasting als ze elkaar moeten helpen en jonge mantelzorgers worden zwaar belast. Hij vraagt of er ook aandacht is voor domotica. Marlies antwoordt dat het vooral gezocht wordt in handige hulpmiddelen, waaronder domotica.

Rien vraagt naar het Dorp van Morgen. Zijn er vanuit Achthuizen al initiatieven die verder uitgerold kunnen worden? Marlies antwoordt dat dit nu in kaart wordt gebracht. Daarna volgt een plan van aanpak om op te schalen naar een tweede kern en daarna het liefst naar heel Goeree-Overflakkee. Achthuizen heeft aangegeven als adviseur en ambassadeur te willen optreden.

Edward merkt op dat iemand een hulpmiddel kan kopen bij de drogist, terwijl de zorg vergoed wordt. Daardoor zullen sommige mensen kiezen voor de zorg. Hij stelt voor om deze hulpmiddelen gratis te verstrekken.

Marlies reageert dat de zorgverzekering vaak bijdraagt voor de wat duurdere hulpmiddelen. Er wordt vooral ingezet op zaken die de samenleving zelf kan gaan regelen. Er zullen altijd mensen zijn die liever het hele traject van zorg(verzekering) doorlopen dan een eenvoudig hulpmiddel aanschaffen.

Edward benadrukt dat jongeren veel moeten werken om een huis te bekostigen en rond te komen en dat zij dus weinig tijd hebben voor mantelzorg. Hij waarschuwt ervoor dat niet alles tegelijk omvalt. Marlies is positief over de beweging naar een zorgzame samenleving, hoewel het kan zijn dat er nog naar betere oplossingen gezocht moet worden.

Dennis vindt eenzaamheid een belangrijk aandachtspunt. Het is prima dat ouderen zich kunnen redden met bepaalde hulpmiddelen, maar de wijkverpleegkundige heeft ook een sociale taak. Marlies erkent dat er schrijnende situaties zijn, maar stelt dat het ‘koffiemomentje’ niet door een zorgmedewerker uitgevoerd hoeft te worden.

Marjolein merkt op dat de zorg vaak helemaal niet flexibel is, wat ten koste gaat van de zelfstandigheid van de oudere. Ook is het beleid vaak inconsistent: zo mogen zorgprofessionals onder een bepaald niveau bepaalde handelingen, zoals oogdruppels toedienen, niet uitvoeren, terwijl dit wel wordt verwacht van mantelzorgers zonder enige opleiding. Volgens Marlies moeten de zorgprofessionals ook nog voorbereid worden op de transformatie. De samenwerking tussen professional en mantelzorger moet bijvoorbeeld verbeterd worden.

Wim mist rondom eenzaamheid en toename van dementie dat mensen ergens kleine klusjes kan doen, bijvoorbeeld in mkb of op een boerderij. Hij zou graag zien dat bedrijven mensen inzetten om op kantoor koffie te zetten of in een winkel kleding op te vouwen. Marlies vindt dit een goede suggestie. Een wens van de gemeente is ook om het mkb op te nemen in de mantelzorgacademie, zodat men leert omgaan met medewerkers die ineens mantelzorg moeten gaan leveren. Het is wel een traject van lange adem.

Peter merkt op dat ouderen er soms voor kiezen om in groepen te gaan samenwonen om voor elkaar te zorgen. Hij vraagt of hiervoor ook ontwikkelingen op Goeree-Overflakkee zijn. Marlies antwoordt dat zij bezig is met een subsidieaanvraag voor het creëren van woon-zorgcirkels. Het is echter aan de inwoners om aan te geven waar ze behoefte aan hebben. Dat kan samenwonen in een groep zijn, maar ook gewoon een dagelijks belrondje.

Dennis vraagt zich af hoe ver mantelzorg moet gaan. Niet iedereen is bereid of in staat om persoonlijke verzorging te bieden. Sommige ouderen willen het ook niet ontvangen van hun naasten. Marlies is het ermee eens dat dit een lastige, ethische vraag is. Daarom is het belangrijk om het gesprek aan te gaan met ouderen, want er komt een moment dat er geen keuze meer is om de zorg geheel aan professionals uit te besteden.

Rien merkt op dat ouderen vanuit kerkgemeenschappen regelmatig worden bezocht en vraagt of dat ook gebeurt vanuit de gemeente of welzijnsorganisaties. Marlies antwoordt dat dit nog niet standaard gebeurt, maar dat er via publiekscampagnes wel veel aandacht is voor de noodzaak om voor elkaar te zorgen. Vanuit kerkelijke gemeenschappen kan de rest van de maatschappij nog veel leren.

De aanwezige gast merkt op dat huisartsen meer praktijkondersteuners willen aantrekken om eenvoudige problemen af te vangen. In Oude-Tonge is inmiddels besloten om toch weer meer tijd uit te trekken voor patiënten. Er zijn echter onvoldoende praktijkondersteuners, waardoor de huisarts vastloopt. Verder merkt ze op dat er op Goeree-Overflakkee ontzettend veel groepen zijn, waarin gelijkgestemden zich verenigen. Voor de cliëntenraad is het daardoor lastig om mensen te bereiken.

Eric Godrie komt terug op de opmerkingen over wonen en verwijst naar de woonvisie met zorg en welzijn. Daarin zit een link naar de Coalitie Wonen met Zorg en Welzijn. Zo probeert de gemeente wonen en zorg aan elkaar te koppelen. Er zit veel overlap tussen de Coalitie Wonen met Zorg en Welzijn en het programma De Goede Nieuwe Tijd.

De woonvisie is door de gemeente opgesteld, maar andere partijen moeten het gaan uitvoeren. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid pakken, zodat de opgave samen opgepakt wordt. Deze transitie zal echter nog jaren duren.

De voorzitter dankt Marlies de Kraauw hartelijk voor de presentatie.

Marlies de Kraauw en de gast verlaten de vergadering.

5. Verslag ASDGO d.d. 16 april 2024

Het verslag d.d.16 april 2024 wordt ongewijzigd vastgesteld.

6. Verslag DB d.d. 22 april 2024

Wethouder Bruggeman komt in oktober een presentatie geven in de ASDGO-vergadering.

Het verslag d.d. 22 april 2024 wordt voor kennisgeving aangenomen.

7. Verslag TO d.d. 1 mei 2024

Het verslag d.d. 1 mei 2024 wordt voor kennisgeving aangenomen.

8. In- en uitgaande post

• De ASDGO heeft een antwoord ontvangen op het ongevraagd advies over de openingstijden van sportaccommodaties.
• De ASDGO heeft een reactie ontvangen op het advies over het hitteplan. Het hitteplan wordt binnenkort behandeld door de gemeenteraad.

9. Werkbezoeken 2024

Op 7 juni om 14.30 uur wordt een werkbezoek bij de Nollestee afgelegd.

De september vergadering wordt bij Kairos gehouden, inclusief een werkbezoek. De nieuwe gemeentesecretaris wil dan graag kennismaken met zowel de ASDGO als met Kairos.

Een nieuwe suggestie voor een werkbezoek is D’Achtkamer in Achthuizen.

10. Nieuwsbrief

Uiterlijk 30 mei moet de kopij voor de nieuwsbrief worden aangeleverd.

11. Monitorings- en planningsdocument, versie 1 mei 2024

Het Jeugd- en Wmo-beleidsplan wordt nog verwacht.

Het onderzoek naar het sport- en cultuur pakket en de integrale sportnota worden later in het jaar verwacht.

Eric Godrie meldt dat vanuit NOC*NSF een steekproef wordt gedaan naar de sportbehoefte op Goeree-Overflakkee. Daarna kan de gemeente onderzoeken in hoeverre deze behoefte aansluit bij het aanbod.

12. Nieuws vanuit de werkgroepen

• Werkgroep Passend werk en inkomen. Wim en John hebben een bezoek aan de gemeente gebracht om te spreken over re-integratie. De werkgroep heeft nog drie thema’s (inkomen, GO Werkt en de minimaregelingen) die de komende tijd met de gemeente besproken zullen worden.

De overige werkgroepen hebben geen bijzonderheden te melden.

13. Rondvraag

De kascontrole is uitgevoerd door Marjolein en Elske. De kascontrolecommissie heeft de penningmeester decharge verleend.

14. Sluiting

De vergadering wordt om 20.38 uur beëindigd.

Aanwezig: Rien van der Boom (voorzitter), Edward van Gilst, Petra de Blok, Dennis Graute, Peter Goedhart, Marjolein Erwich, Wim van Veen, John Waterman, Ingrid Wendt (verslag)

Afwezig met kennisgeving: Maggy van Kolck, Daan Moerkerk, Elske Quispel Vermeij

Aanwezig als gastspreker: M. (Marlies) de Kaauw; Programmamanager Toekomstbestendig Leven Goeree Overflakkee

E. (Eric) Godrie; Senior beleidsadviseur Maatschappelijke Ontwikkelingen

Aanwezig als toehoorder: Een gast