Verslag vergadering Adviesraad Sociaal Domein Goeree-Overflakkee d.d. 13 februari 2018

1. Opening

De vergadering wordt geopend om 19.00 uur met een hartelijk welkom aan de adviesraadsleden en de gasten.

2. Welkom Betsy Biemond en Wim Witte

Wim Witte neemt voortaan namens de Cliëntenraad deel aan de adviesraad. Voor Betsy Biemond is het de eerste officiële adviesraadvergadering.

3. Dementie

Gastsprekers zijn Joke van Dijk en Marloes Jacobs.

Door de vergrijzing komen er steeds meer mensen met dementie. Op Goeree-Overflakkee zijn er circa 1.000 mensen met dementie. Het aantal neemt toe en zal in 2040 naar verwachting bijna 2.000 zijn. Een op de vijf mensen krijgt ooit dementie. Binnenkort zijn dat er een half miljoen en er is geen zicht op genezing. Van mensen ouder dan 90 jaar is 40% dement.

Dementie is iets anders dan vergeetachtigheid door ouderdom. Vergeetachtigheid blijft beperkt tot het niet meer weten waar je iets hebt gelaten of niet meer op namen kunnen komen. Vergeetachtigheid is een gevolg van normale slijtage van de hersenen, waarmee iedere oudere mee te maken krijgt. Door geneesmiddelen, ziekten, slechte voeding, te veel zorgen of te weinig prikkels kan vergeetachtigheid erger worden.

Dementie is een stoornis in het functioneren van de hersenen. Daardoor gaan eenvoudige vaardigheden verloren, zoals koffiezetten en aankleden. De oriëntatie van tijd en plaats gaat verloren en de planning van dagelijkse dingen, zoals eten koken, lukt niet meer. In een later stadium verdwijnen ook de normen en waarden van de patiënt. Dementie ontregelt het leven enorm. Er zijn diverse vormen van dementie, die verschillende oorzaken en een verschillend verloop hebben. De meest voorkomende vorm is Alzheimer. Andere vormen zijn onder andere vasculaire dementie, frontotemporale dementie (FTD), Lewy Body en Parkinson disease dementie (PDD).

Alzheimer komt met 70% het meeste voor. De ziekte ontstaat doordat er plak tussen de hersencellen blijft kleven, waardoor informatie niet goed doorgegeven kan worden. De hersenen krimpen tot twee derde van het volume en er ontstaan gaten in de hersenen. Alzheimer begint met vergeetachtigheid en verminderde oriëntatie. Het proces verloopt langzaam. Patiënten krijgen minder inzicht, het verwoorden van hun mening wordt moeilijker en ze kunnen moeilijk op bepaalde woorden komen (afasie). Ook gewone handelingen gaan niet meer vanzelf. Vaak proberen mensen het een tijdje te verbloemen. Het kan voorkomen dat men bepaalde voorwerpen niet meer herkent en er kan verandering van gedrag optreden. Welke symptomen men krijgt, is afhankelijk van de plek in de hersenen waar de Alzheimer ontstaat.

Vasculaire dementie wordt veroorzaakt door slechte doorbloeding van de hersenen, bijvoorbeeld na een herseninfarct. Deze vorm blijft vaak op hetzelfde niveau totdat de patiënt een nieuwe TIA krijgt, dan gaat weer een stuk verloren. Patiënten krijgen problemen met plannen en organiseren, en het nemen van beslissingen. Concentratie en waarneming worden minder, maar herkenning blijft wel intact.

Frontotemporale dementie (FTD) kent een gedragsvariant, een taalvariant en een bewegingsvariant. Het gedrag kan sterk veranderen. De patiënt krijgt moeite met spreken en lezen, het uitspreken van emoties en beoordelen van situaties. Men komt moeilijk uit zijn woorden en maakt zijn zinnen niet af. Mensen trekken zich vaak terug wegens faalangst en omdat ze gesprekken niet meer kunnen volgen. De motoriek kan veranderen, mensen starten moeilijker op en gaan trillen. Er kan ongeremd gedrag ontstaan, zoals overmatig eten, ongepaste opmerkingen maken of vloeken. FTD heeft een onvoorspelbaar verloop.

Mensen met dementie ervaren een leegte in hun hoofd, doordat herinneringen en kennis uit de hersenen verdwijnen. Ze realiseren zich in zekere mate dat ze niet meer kunnen denken. Ze kunnen echter nog wel voelen. Soms wordt er over patiënten gepraat alsof ze niet meer meetellen. Maar de behoefte om gezien en gekend te worden, blijft bestaan. Ze blijven behoefte houden aan liefde, maar kunnen het zelf niet meer geven. Voor mantelzorgers is de zorg heel zwaar, omdat de liefde en affectie grotendeels van één kant komt.

De heer Sangers vraagt wat een dementievriendelijke gemeente inhoudt. Hoe kan Goeree-Overflakkee dat worden? Joke van Dijk legt uit dat de gemeente moet zorgen voor voldoende voorlichting, zodat mensen de ziekte herkennen en weten hoe ze met dementen moeten omgaan. Bijvoorbeeld in winkels is het goed om ouderen aan te spreken en te helpen. De adviesraad voegt eraan toe dat voor een dementievriendelijke gemeente ook ontschotting van de zorg nodig is, zodat er meer mogelijkheden komen voor mensen die extra zorg nodig hebben. Ook domotica kan goed werken bij mensen die dement zijn. Ze kunnen in de gaten gehouden worden, maar toch vrijheid ervaren. Bij beginnende dementie kan dat heel goed gaan, zeker om zo lang mogelijk zelfstandigheid te behouden. 70% van de dementen woont gewoon thuis.

Dement worden is niet te voorkomen. Gezond eten, niet roken en voldoende bewegen, de hersenen blijven trainen en sociale contacten houden kunnen het proces wel vertragen. In sommige families komt dementie vaker voor, maar het is niet bewezen dat het erfelijk is. Alleen een vorm die voorkomt bij heel jonge mensen, is erfelijk.

Waarom zou je willen weten dat je dementie hebt, als je er toch niets aan kunt doen? Omstanders kunnen zich ergeren aan dingen die niet meer lukken, maar als men weet dat het door dementie komt, is er meer begrip. Het beste is om mensen aan te spreken op de dingen die ze nog wel kunnen. Ook willen sommigen de diagnose weten zodat ze bij de notaris zaken kunnen gaan regelen, hun huis verkopen/overschrijven of een machtiging afgeven.

De adviesraad vraagt of er een belangenbehartigingsorganisatie bestaat voor omstanders, niet alleen voor de kinderen, maar ook voor buren en kennissen. Het is een lastig proces om als kind te moeten gaan handelen als ouder. Joke van Dijk vertelt dat het Alzheimercafé veel informatie geeft. Ook op de dagbesteding worden regelmatig activiteiten voor mantelzorgers en lotgenotencontact georganiseerd. Regelmatige ontspanning is belangrijk, want het is heel zwaar om een dement familielid te verzorgen. Ook dat is een belangrijke reden om de diagnose te hebben, want dan kun je een netwerk gaan opbouwen, wat hard nodig is als de dementie verder gevorderd is. Gevraagd wordt welke ondersteuning er vanuit de gemeente is voor begeleiding van patiënten en mantelzorgers. Joke van Dijk antwoordt dat persoonlijke begeleiding thuis mogelijk is en dat er op veel plekken dagbesteding beschikbaar is.

De heer Sangers vraagt of er iets verzonnen zou kunnen worden om aan te geven dat mensen Alzheimer hebben, te vergelijken met een sticker die doven op hun auto plakken. Dat maakt het voor omstanders gemakkelijker om iemand aan te spreken en te helpen. Joke van Dijk antwoordt dat de Alzheimerstichting speldjes met vergeet-me-nietjes uitgeeft. 70% van de dementen woont zelfstandig. Vanwege de privacy is het niet mogelijk om mensen te verplichten om zoiets te dragen.

4. Vaststelling agenda

De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.

5. Mededelingen

Jan heeft zich afgemeld vanwege ziekte. Ook Piet is nog ziek, maar het gaat beter met hem. Hij doet de groeten. Ton is afwezig vanwege urgente werkzaamheden voor VluchtelingenWerk.

Wethouder De Jong zou de vergadering bijwonen, maar is onverwachts op vakantie gegaan. Hij zal bij de maartvergadering aanwezig zijn. Greet vraagt een gastspreker voor 27 maart. Voor mei is er nog geen presentatie gepland. Diana probeert een gastspreker te regelen over het Rots en Water programma.

De presentatie van de Kinderombudsman gaat niet lukken vanwege agendaproblemen. 

6. In- en uitgaande mail

De in- en uitgaande mail wordt voor kennisgeving aangenomen.

7. Formalisering penningmeesterschap Marjo van Maurik

Marjo van Maurik is benoemd tot penningmeester.

8. Voortgang sollicitaties

Greet deelt namens de sollicitatiecommissie mee dat er met vijf kandidaten goede gesprekken zijn gevoerd. De commissie heeft goede hoop dat alle vacatures vervuld kunnen worden.

9a. Profiel nieuwe leden van de Adviesraad Sociaal Domein

Cor heeft een profielbeschrijving gemaakt voor leden van de adviesraad. Sommige vaardigheden en deskundigheden gelden voor alle leden en andere zijn facultatief.

Het profiel wordt ongewijzigd vastgesteld.

9. Vorming werkgroepen nieuwe stijl

Op het laatste TO heeft het DB een nieuwe indeling van werkgroepen gepresenteerd. De gemeente vond de indeling innovatief, maar raadde aan om met de implementatie te wachten tot na de verkiezingen. Een nieuw college benoemt wellicht andere speerpunten in het sociaal domein. De voorzitter stelt voor om de verkiezingen af te wachten.

Greet twijfelt of de adviesraad niet zijn eigen koers moet varen. Ruud zou de werkgroepen liever verdelen over de thema's wonen, werken en zorg. Het lijkt handig om aan te sluiten bij de beleidsindeling van de gemeente, maar het is maar de vraag is hoe lang die ongewijzigd blijft en of je op deze manier effectief adviezen kunt uitbrengen. De huidige indeling geldt pas een jaar en gaat nu alweer op de schop. De voorzitter is het ermee eens dat de werkgroepindeling niet te gedetailleerd moet zijn. Greet vindt het wel erg grote beleidsterreinen. De voorzitter zegt dat in de nieuwe indeling twee oude werkgroepen zijn samengevoegd. Onderling kunnen de taken dan weer worden verdeeld.

De werkgroepindeling wordt als volgt voorgesteld:

• Sociale vitaliteit
  
  
• Leefstijl
  
  
• Ruimte en wonen
  
  
• Educatie, werk en inkomen
  
  
• Verkeer en vervoer
  
  
• Cultuur en erfgoed
  
  
• Duurzaamheid

Diverse leden merken op dat er veel overlap zit tussen de werkgroepen, zoals bij Cultuur en erfgoed en Ruimte. Volgens de voorzitter is dat niet te voorkomen, doordat de nota’s over bijvoorbeeld verkeer en vervoer en over ruimtelijke ordening en wonen van verschillende afdelingen van de gemeente komen. De adviesraad moet vervolgens zelf de koppeling maken met het sociaal domein. 

Ruud wil de indeling van de werkgroepen beter laten aansluiten bij de burger, door vanuit diens ogen te bepalen wat er nodig is. Hij heeft ideeën voor een alternatieve indeling. Greet stelt voor om tijdens cursus verder te spreken over de thema's en werkgroepindeling. Marjo merkt op dat de Cliëntenraad Jeugdwet een steeds vastere vorm aanneemt. Afgesproken wordt dat Ruud en Greet een schriftelijk voorstel doen als input voor latere discussie. De besluitvorming over de werkgroepindeling wordt uitgesteld tot na de verkiezingen en het formeren van de nieuwe coalitie.

10. Advies evaluatie sociaal domein

Jan heeft een aanzet gegeven voor het advies, Cor heeft dit aangevuld. Cor vond de evaluatie tegenvallen. Er waren slechts weinig deelnemers die de gehele bijeenkomst aanwezig waren.

Het advies is al verzonden en de reactie van de gemeente is reeds ontvangen.

11. Advies PvE doelgroepenvervoer

Er zaten nog enkele typefouten in het advies. Verder heeft de adviesraad geen opmerkingen of aanvullingen.

Het advies wordt vastgesteld.

12. Rapportage werkgroepen

• Wim heeft nog weinig informatie van de adviesraad ontvangen en kan daardoor nog niets terugkoppelen. De cliëntenraad ligt momenteel stil.
  
  
• Diana heeft op 12 februari de bijeenkomst van de dorpsraden in de Staver bijgewoond. Het was een gezellige avond met wethouders en de burgemeester. De leden van de dorpsraden konden hun hart luchten over problemen in de dorpskernen. De intentie is om jaarlijks op informele wijze de problemen te bespreken.
  
  
• Marissa meldt dat de werkgroep Verslaving nog op de nota van de gemeente wacht. Marissa oriënteert zich verder op rioolwateronderzoek. Ze heeft een deskundige gevraagd om een presentatie hierover te geven.
  
  
• Ruud meldt dat de werkgroep Jeugd binnenkort een afspraak met de wethouder maakt.
  
  
• Greet meldt dat haar werkgroep stilligt, omdat men druk was met de sollicitatieprocedure.
  
  
• Marjo heeft deelgenomen aan de sollicitatiecommissie, was aanwezig bij de presentatie die Cor voor vertegenwoordigers van de Hoeksche Waard heeft gehouden en heeft veel contact onderhouden met de secretaris.

13. Verslag DB d.d. 23 januari 2018

Ruud stelt voor om geen namen op te nemen in het verslag, maar alleen functies.

Het verslag wordt voor kennisgeving aangenomen.

14. Verslag TO d.d. 29 januari 2018

Het verslag wordt voor kennisgeving aangenomen.

15. Verslag ASDGO d.d. 19 december 2017

Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld.

16. Jaarverslag

Het DB heeft het jaarverslag afgekeurd, omdat het incompleet en van onvoldoende kwaliteit was. 

17. Rondvraag

Niemand heeft iets voor de rondvraag.

18. Sluiting

De vergadering wordt om 20.57 uur beëindigd.

Aanwezig: Cor Hameeteman (voorzitter), Marjo van Maurik, Marissa Tanis, Dennis Graute, Betsy Biemond, Wim Witte, Ruud Bouman, Marja van Maurik-de Munck, Greet Karssies van Houwelingen, Diana Nuy-Meijer, Ingrid Wendt

Aanwezig als gast/toehoorder/adviseur: de heer G. Sangers

Afwezig met kennisgeving: Jan Oomkes, Piet Vervloed, Ton Roos 

Voorzitter: Cor Hameeteman

Secretaris: Marjo van Maurik