Verslag vergadering Adviesraad Sociaal Domein Goeree-Overflakkee d.d. 23 maart 2021

1. Opening

De vergadering wordt geopend om 19.30 uur met een hartelijk welkom aan de adviesraadleden en de gastsprekers. De vergadering wordt digitaal gehouden, vanwege de coronacrisis.

2. De dementievriendelijke samenleving en de dementiemonitor over mantelzorgers
Wim Eijbers, Alzheimer Nederland GO-HW

Mensen met dementie wonen grotendeels in hun eigen omgeving. Circa 80% woont thuis met steun van partner en/of familie. Het is voor hen lastig dat een steeds groter stuk van hun leven wegvalt. Een goede verzorging lost niet alle problemen op; het is vooral erg belangrijk dat men kan blijven doorgaan met zijn leven. Dat vraagt veel van de patiënt en de naasten. De omgeving neemt de patiënt niet altijd meer serieus, ontloopt hem of weet niet goed hoe men op hem moet reageren. Daardoor dreigen dementiepatiënten in een isolement te raken. Omdat het belangrijk is om de capaciteit die ze nog hebben, te gebruiken, moet de omgeving weten hoe ze met patiënten moet omgaan. Momenteel zijn er zo’n 28.000 mensen met dementie in Nederland, waarvan 940 op Goeree-Overflakkee. In 2040 zal dit aantal verdubbeld zijn. Daarom is het belangrijk dat de samenleving zich inzet om hen een kans te geven. Een dementievriendelijke gemeente moet zich zichtbaar actief inzetten voor patiënten en mantelzorgers, zodat ze zo lang mogelijk kunnen blijven meedoen.

Een dementievriendelijke gemeente hoort ook rekening te houden met de fysieke omgeving: patiënten zijn zeer gevoelig voor prikkels. Felle kleuren, pictogrammen, onoverzichtelijke wegen en paden zijn lastig voor hen. In 2016 is Alzheimer Nederland een bewustwordingsprogramma gestart. Eind 2020 hadden zo’n 415.000 mensen een training gevolgd. Er is een algemene training en er zijn op maat gemaakte trainingen voor bijvoorbeeld winkeliers of taxichauffeurs. Momenteel vinden de trainingen online plaats.

Goeree-Overflakkee is in 2017 gestart met het verspreiden van kennis en vergroten van bewustwording. Eind 2017 is er een conferentie geweest en daarna zijn er trainingen voor gemeentemedewerkers georganiseerd. Veel acties zijn na een tijdje stopgezet. Ook het respijthuis is op de lange baan geschoven.

De Dementiemonitor Mantelzorgers is in 2018 gehouden. De gemeente houdt ook regelmatig enquêtes onder mantelzorgers, hoewel dat nu wat lastiger is door de coronacrisis. Er is een monitor van de Zuid-Hollandse eilanden samen, maar deze is lastig te interpreteren, omdat de eilanden flink van elkaar verschillen. De situatie op Goeree-Overflakkee lijkt wat positiever op basis van de getallen, maar dat kan een vertekend beeld zijn omdat men hier minder geneigd is om openlijk te praten over problemen.

Vragen van de adviesraad

Greet vraagt wanneer de opvang van patiënten een probleem wordt, bijvoorbeeld in woonvoorzieningen. De heer Eijbers antwoordt dat mensen zelf niet aangeven dat zij problemen ervaren. Hun woningen zijn meestal niet aangepast. Levensbestendige woningen zouden ideaal zijn, maar die zijn nog lang niet overal gerealiseerd. Op Goeree-Overflakkee is het wonen niet alleen voor dementiepatiënten een probleem, maar voor alle ouderen.

Een van de gasten merkt op dat er in Oudorp en Middelharnis inmiddels plannen zijn voor kleinschalige woonprojecten. Tot die tijd blijven dementiepatiënten veelal thuis wonen. Hij vraagt wanneer de gemeente de mogelijkheid gaat bieden om thuiswonenden vanuit de Wmo ondersteuning aan te bieden. Uit het onderzoek van Companen bleek dat er behoefte is aan respijtzorg. Bij dementiepatiënten willen mantelzorgers meestal het liefst thuis respijtzorg ontvangen. Kan dat vanuit de Wmo worden toegekend? Petra Wolffenbuttel antwoordt dat vanuit de Wmo begeleiding en ondersteuning thuis wordt geboden. Er zijn ook enkele organisaties die respijtzorg aan huis aanbieden. Dat kan vanuit het pgb betaald worden. Verder wordt veel met vrijwilligers gewerkt en ontstaan er steeds meer ontmoetingsgroepen met inzet van vrijwilligers. Die zijn geschikt voor mensen die in een vroege fase van het proces zitten. De voorzitter voegt eraan toe dat in het rapport van Companen niet alle informatie verwerkt is, zoals de hulp die de kerken bieden. De gemeente is overigens nog wel op zoek naar een locatie voor een respijtzorghuis. Gedacht wordt aan één plek om uit te proberen, in de verwachting dat de behoefte aan respijtzorg gaat groeien als mensen zien hoe het georganiseerd is.

Op de vraag of het klopt dat de gemeente zonder overleg is gestopt met dementieproject, antwoordt de heer Eijbers dat het is doodgebloed. Alzheimer Nederland heeft wel om overleg gevraagd, maar niemand bij de gemeente coördineert het. De gemeente heeft het weggezet bij Paulina.nu, maar dat is geen succes gebleken.

Een gast vraagt hoe Goeree-Overflakkee het doet in vergelijking met andere gemeenten. Volgens de heer Eijbers loopt Goeree-Overflakkee op alle gebieden achter. Er zijn wel wat activiteiten opgezet, maar het moet proces zijn dat continu gecoördineerd wordt. Daar was volgens de gemeente geen geld voor. In de Hoekse Waard is de wethouder zelf actief met het onderwerp bezig, op GoereeOverflakkee niet.

Petra Wolffenbuttel vraagt of er op Goeree-Overflakkee casemanagers ingezet kunnen worden bij mensen thuis en of zij de rol kunnen hebben om dementie beter op de kaart te zetten. De heer Eijbers antwoordt dat casemanagers ingezet willen worden, maar geen tijd hebben voor extra taken.

De voorzitter dankt de spreker hartelijk voor de presentatie.

3. Kennismaking met de Dorpsraad Den Bommel/Zuidzijde

Gasten van de dorpsraad, Jan Meinster (secretaris) en José de Jong (voorzitter)

De dorpsraad Den Bommel/Zuidzijde heeft zeven leden, is sinds drie jaar actief in de huidige samenstelling en behartigt de belangen van Den Bommel en Zuidzijde richting de gemeente. Jaarlijks stelt de dorpsraad een leefbaarheidsplan op om aanspraak te maken op gemeentebudget. De plannen van alle verenigingen en stichtingen worden hierin opgenomen.

In 2020 heeft de dorpsraad diverse succesvolle activiteiten georganiseerd, variërend van een nieuwjaarsreceptie, de watersnoodherdenking, een coronahulpactie, de Nacht zonder dak, een weggeefkastje met boodschappen en kerst- en sinterklaasacties. Ook voor 2021 staan er vele activiteiten op het programma, maar door corona zullen deze niet allemaal kunnen doorgaan. Daarnaast worden er diverse informatie- en ontmoetingsbijeenkomsten georganiseerd. Op 4/5 mei wilde men vorig jaar al een vrijheidsmaaltijd voor alle inwoners van het dorp organiseren met gerechten als in ‘40-‘45. Deze activiteit staat nu op de planning voor 2021, maar kan naar verwachting opnieuw niet plaatsvinden.

In het kader van het gemeentelijke integraal huisvestingsplan overlegt de dorpsraad met de gemeente over nieuwbouw van woningen, twee scholen en de Bommelstee. Den Bommel zou graag 50-60 nieuwbouwwoningen realiseren, maar de dorpsraad heeft niet het idee dat het gemeentebestuur deze oproep serieus neemt. Den Bommel heeft een goede positie voor nieuwbouw, als uitvalsbasis voor Rotterdam, Antwerpen en West-Brabant. De dorpsraad wil niet alleen woningen realiseren, maar ook  voorzieningen om de kern leefbaar te houden. Tot nu toe onderneemt de gemeente echter weinig actie.

Vragen en opmerkingen vanuit de adviesraad

Het leefbaarheidsplan en de Omgevingswet staan al op de agenda van de ASDGO. Er worden binnenkort voor beide onderwerpen gastsprekers uitgenodigd. Bij die vergaderingen kan de dorpsraad opnieuw aansluiten en aandacht vragen voor Den Bommel/Zuidzijde.

Edward adviseert om voor de gewenste woningbouw contact te zoeken met een projectontwikkelaar. De dorpsraad antwoordt dat zij projectontwikkelaars juist doorsturen naar de gemeente. Die neemt echter geen actieve houding aan, zoals de dorpsraad graag zou zien.

Een van de gasten zegt dat de woningbouwplannen wel leven in de gemeenteraad. Ze vraagt of de dorpsraad een goede afspiegeling is van de dorpsbewoners. Kan de raad het dorp echt vertegenwoordigen? Mevrouw De Jong antwoordt dat de dorpsraad zeven leden heeft. Het is een gemêleerd gezelschap met mannen en vrouwen, oorspronkelijke bewoners en import, een inwoner uit Zuidzijde en een jeugdlid.

Een gast vraagt hoe het contact met andere dorpsraden verloopt. Waarschijnlijk lopen die deels tegen dezelfde problemen qua leefbaarheid aan. De heer Meinster antwoordt dat men elkaar kent, maar weinig contact met elkaar heeft. Het leefbaarheidsplan ontstaat in de kern zelf en de activiteiten zijn ook puur voor de kern.

De voorzitter dankt de sprekers hartelijk voor hun bijdrage. De ASDGO hoopt het contact met de dorpsraad te onderhouden.

4. Vaststelling agenda

Het verslag van de kascontrolecommissie wordt als punt 15a aan de agenda toegevoegd.

De agenda wordt met deze aanvulling vastgesteld.

5. Mededelingen

Er zijn geen mededelingen.

6. Inkomende post

De reactie op het advies nota Nabij en Passend is ontvangen, alsook een brief van de gemeente over de TONK-regeling. Beide documenten zijn in Drive geplaatst.

In het volgende TO zal het DB vragen om reacties op adviezen voortaan digitaal te sturen in plaats van per post.

7. Uitgaande post

Geen bijzonderheden.

8. Verslag ASDGO d.d. 2 februari 2021

Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld.

9. Verslag DB d.d. 16 februari 2021

Het verslag wordt voor kennisgeving aangenomen.

10. Verslag TO d.d. 3 maart 2021

Het verslag wordt voor kennisgeving aangenomen.

11. Monitorings- en planningsdocument

Het monitorings- en planningsdocument is geactualiseerd. Het is nog niet volledig.

12. Resultaten klanttevredenheid Wmo en Jeugd 2019

De respons was laag. 72% van ondervraagden was niet op de hoogte van het feit dat er cliëntondersteuning wordt aangeboden. Dit is al lange tijd een aandachtspunt van de ASDGO, maar het keert steeds weer terug. Betsy merkt op dat er van alles wordt veranderd bij de gemeente. De cliëntondersteuner krijgt een onafhankelijker positie en is niet meer in dienst van de gemeente. 

Daarmee zou hij ook beter zichtbaar moeten worden. Petra de Blok heeft echter gemerkt dat bij de toegang niet erg duidelijk wordt gemaakt dat mensen vanaf dat moment gebruik kunnen maken van een cliëntondersteuner. Daardoor komen ze meestal pas bij een cliëntondersteuner terecht als ze zijn vastgelopen en zelf op zoek gaan naar hulp. Het zou beter zijn als mensen al een cliëntondersteuner bij het proces betrekken voordat het keukentafelgesprek plaatsvindt.

Greet heeft in Eilandennieuws gelezen dat er een nieuw onderzoek van de Rekenkamercommissie komt over de toegang tot de jeugdzorg. Door de gemeente wordt toegelicht dat de Rekenkamercommissie eerst informatie gaat inwinnen bij de gemeentelijke organisatie om vervolgens onderzoek te doen en zijn bevindingen aan de gemeenteraad te presenteren. Het resultaat wordt rond de zomervakantie verwacht.

13. Advies Regionale Adviesraad Sociaal Domein

De regeling voor de RASD is rondgestuurd. Petra en Marissa hebben al enkele opmerkingen doorgegeven. Deze heeft de voorzitter ingebracht. Andere adviesraden hadden ook nog wat op- en aanmerkingen. De meeste partijen zijn tevreden over de regeling. De voorzitter vraagt of men nog opmerkingen erover heeft. Alle andere adviesraden hebben hun fiat al gegeven.

De ASDGO stemt in met de regeling van de RASD.

Marissa vraagt hoe de ASDGO formeel gaat reageren op de regeling en of er nog aspecten in de regeling zitten, die de ASDGO wil borgen in zijn eigen verordening. Volgens de voorzitter moet er nog bepaald worden welke adviesraadsleden worden afgevaardigd aan de RASD. Dit zou in de eigen verordening vastgelegd kunnen worden. In de vorige vergadering is voorgesteld om een extra adviesraadslid te werven die belast wordt met deze vertegenwoordigende taak. Wie interesse heeft in deze taak, wordt verzocht contact op te nemen met de voorzitter.

Afgesproken wordt dat Dennis als adjunct-voorzitter, samen met de voorzitter, de RASD-vergaderingen gaat bijwonen.

14. Onderzoek zorgaanbieders

Petra de Blok presenteert het onderzoek onder zorgaanbieders. In december 2020 heeft de Werkgroep Jeugd onderzoek gedaan onder elf zorgaanbieders op Goeree-Overflakkee, na signalen van enkele aanbieders dat ze problemen ervaarden in de samenwerking met de gemeente. De zorgaanbieders is gevraagd:

- Hoe verliep voor u de aanbestedingsronde?

- Hoe verloopt voor u het contact met de gemeente?

- Hoe ervaart u administratieve handelingen?

- Heeft u voor 2021 opnieuw ingetekend?

Acht van de elf zorgaanbieders hebben geantwoord. Men vindt het aanbestedingsproces taai en complex. Dit is een algemeen probleem, maar vooral lastig voor kleine zorgorganisaties. Het contact met de gemeente wordt over het algemeen omschreven als vriendelijk. Men heeft wel behoefte aan een vaste contactpersoon. De administratieve handelingen vormen het grootste knelpunt, met name voor kleine zorgaanbieders. Het duurt te lang, het is veel rompslomp, met name voor de facturering. De meeste hebben desondanks opnieuw ingetekend, maar één besloot zich terug te trekken.

Betsy benadrukt dat het een klein onderzoek is geweest, maar dat wel is geprobeerd om een representatieve steekproef te houden. Het lijkt de werkgroep niet nodig om een diepgaander onderzoek in te stellen. Er is veel frustratie over kleine dingetjes. Mensen geven aan dat zij vooral behoefte hebben aan persoonlijk contact, bijvoorbeeld dat de gemeente een keer langskomt om de problemen te bespreken en samen op te lossen.

Op de vraag wat er wordt bedoeld met de zin ‘overweeg te werken met een systeem van beloning’, antwoordt Betsy dat bekende en goede aanbieders niet elk jaar opnieuw voor één jaar moeten intekenen, maar beloond worden met een kortere/eenvoudiger procedure en/of een langer lopend contract.

Marissa zal naar aanleiding van het onderzoek een ongevraagd advies opstellen. De aanbeveling van Betsy om de aanbieders op te bellen, zal zij hierin opnemen.

15. Bezuinigingen sociaal domein en vertegenwoordigers extra bijeenkomst

Het DB heeft de koepel gevraagd om de ASDGO te begeleiden bij een bijeenkomst over bezuinigingen in het sociaal domein. Op 13 april 19.30 uur wordt van iedere werkgroep minimaal één lid verwacht.

15a. Kascontrolecommissie

De kascontrolecommissie heeft geen bijzonderheden aangetroffen en geeft een groot compliment aan de penningmeester. In anderhalf jaar tijd heeft zij een zeer begrijpelijke administratie opgezet die goed overdraagbaar is. De kascontrolecommissie heeft een verklaring opgesteld waarin staat dat alles goed is verlopen.

Greet zal het formulier van de kascontrolecommissie aan het secretariaat sturen, zodat de stukken naar de gemeente gestuurd kunnen worden.

16. Contactmoment dorpsraden, stadsraad, buurtverenigingen en buurtschappen

Marissa heeft alle raden aangeschreven en met de meeste is inmiddels contact gelegd. Van de dorpsraad van Stellendam heeft het DB inmiddels een vergadering bijgewoond en vanavond werd de dorpsraad Den Bommel/Zuidzijde gepresenteerd. Sommige raden weten amper wat de ASDGO is en doet, terwijl zij goede input kunnen leveren aan de adviesraad.

17. Terugkoppeling werkgroepen

- Sociale vitaliteit en sport. Edward heeft contact met de gemeente gehad over de beleidsnotitie Sport en heeft een vervolgafspraak gemaakt. Verder heeft hij een gesprek gevoerd met de hockeyvereniging. Binnenkort wordt kennisgemaakt met andere sportverenigingen. Verder heeft de werkgroep tijd gestoken in de benadering van de dorpsraden.

- Wmo en volksgezondheid. De werkgroep heeft gesproken over een herindeling van de werkgroepen. Verder heeft de werkgroep een bijeenkomst over verslavingszorg bijgewoond en nabesproken. Ook het keukentafelgesprek is besproken, omdat een aantal zaken inmiddels veranderd is. De wethouder heeft gesteld dat de indicatiestelling anders gaat verlopen. De gemeente voert geen controle meer uit bij alle cliënten, maar steekproefsgewijs. Daardoor wordt het traject enorm verkort.

- Werkgroep Jeugd. Petra de Blok meldt dat gemeenten jongeren heel snel opnemen in de Verwijsindex Risicojongeren (VIR). Hierover is aan de VNG advies uitgebracht. De cliëntenraad Jeugd heeft de gemeente hierop gewezen in een ongevraagd advies. Van de 450 aanmeldingen worden er ruim 350 gemeld in de VIR, terwijl deze index bedoeld is voor heel extreme gevallen en niet voor kinderen die een paar behandelingen bij de ggz nodig hebben. De officiële reactie van de gemeente is dat het wel meevalt, maar de cliëntenraad Jeugd overweegt om hierover verder te praten met gemeente. Jongeren blijven namelijk twee jaar in het systeem staan, plus vijf jaar in het archief. Het werkt stigmatiserend en kan problemen opleveren bij simpele dingen, zoals het aanvragen van een paspoort.

- Onderwijs en inkomen. De werkgroep heeft de vergadering van de cliëntenraad PW als gast bijgewoond. De samenwerking verloopt goed.

- Respijthuis. De gemeente zoekt naar een locatie om kleinschalig te beginnen (met één plek). De werkgroep zal als klankbordgroep dienen om te controleren of de realisatie overeenkomt met het plan van aanpak.

18. Rondvraag

- De gemeente heeft uitnodigingen gestuurd voor de klankbordgroep Welzijn op recept. Marissa vraagt of de ASDGO aansluit en zo ja, wie er interesse in heeft. Afgesproken wordt dat iemand uit de Werkgroep Wmo hiernaartoe gaat.

- Betsy heeft vorige week informatie ontvangen over de nieuwe vorm van afvalscheiding. In de folder staat dat mensen met veel medisch afval een tegemoetkoming van de gemeente kunnen krijgen, maar op de website van de gemeente is niets hierover te vinden. De ASDGO adviseert de gemeente om duidelijk op de site te vermelden welke vergoeding men krijgt, hoe men het kan aanvragen en wie de contactpersoon is.

- John vraagt of het mogelijk is dat hij de uitzending van de gastspreker aan een casemanager laat zien. Marissa antwoordt dat het met het huidige abonnement niet mogelijk is om de vergadering op te nemen.

- John meldt dat er volgend jaar speciaal voortgezet onderwijs op Goeree-Overflakkee komt, zodat leerlingen niet meer naar Rotterdam of Goes hoeven.

- Eric Godrie merkt op dat de ASDGO contact kan opnemen met de gemeente voor input voor de bespreking op 13 april over de ombuigingen. Rond die tijd wordt ook de gemeenteraad betrokken bij dit onderwerp, omdat die uiteindelijk over de begroting beslist.

19. Sluiting

De vergadering wordt om 21.45 uur beëindigd.

Aanwezig: Cor Hameeteman (voorzitter), Betsy Biemond, Greet Karssies van Houwelingen, Marjolein Erwich, John Waterman, Dennis Graute, Therese Wielaard, Marissa Buijs-Tanis, Petra de Blok (cliëntenraad Jeugdwet), Conny van den Boogert, Frank Mulder (cliëntenraad PW/WSW), Petra Wolffenbutel, Edward van Gilst, Daan Moerkerk, Ingrid Wendt (verslag)

Aanwezig als gast/toehoorder/adviseur: Wim Eijbers als gastspreker en diverse gasten

Voorzitter: Cor Hameeteman

Secretaris: Marissa Buijs - Tanis